Συναντηση με την υπευθυνη υλοποιησης Θεματικου Παρκου της 69 Ανθοκομικης εκθεσης Κηφισιας Γεωπονο ΓΠΑ - MSc Αρχ. Τοπιου Ελινα Κατσικα

Κάνοντας μια βόλτα στην 69η ανθοκομική έκθεση Κηφισιας, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με την αρχιτέκτονα τοπίου Ελινα Κατσίκα, η οποία αναλαμβάνει την διαμόρφωση των θεματικών κήπων της 69η ανθοκομικής έκθεσης Κηφισίας. Μέσα από τη συνέντευξη αυτή, είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για τη διαδικασία δημιουργίας ενός θεματικού κήπου και τις αισθητικές αξίες που την καθοδηγούν.



Η Ελίνα Κατσίκα είναι γνωστή για την επαγγελματική της εμπειρία και το πάθος της για την δημιουργία πραγματικά μοναδικών κήπων. Μέσα από την συνέντευξη αυτή, μοιράστηκε μαζί μας το πώς προσεγγίζει τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης ενός θεματικού κήπου και πιο συγκεκριμένα ενός Ελληνικού Κηπου ξεκινώντας από την έρευνα και την κατανόηση του θέματος μέχρι την επιλογή των φυτών, των υλικών και των στοιχείων σχεδίασης που θα δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα με άρωμα Ελλάδα.
Παρακάτω θα βρείτε μερικά απο τα αποσπάσματα της ενδιαφέρουσας συζήτησης μας.



 

1. Τι έχει να προσφέρει η Έκθεση στους επισκέπτες;

Όπως τόνισε και στον χαιρετισμό του την ημέρα των εγκαινίων ο Δήμαρχος Κηφισιάς κ. Γιώργος Θωμάκος, η 69^η Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς προσφέρει πολλαπλά καθώς παρέχει την μεγαλύτερη ποικιλία φυτών και λουλουδιών στις καλύτερες τιμές, δείχνει την έμπρακτη στήριξή της στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής και του εμπορίου της, προτείνει λύσεις για το Αστικό Πράσινο με ταυτόχρονη εξοικονόμηση φυσικών πόρων και τέλος γεφυρώνει το «χθες» των παππούδων κηπουρών με το «σήμερα» των εγγονών φυτωριούχων που αξιοποίησαν το μεράκι και την πολυετή εμπειρία.




 

2. Ποιο είναι το διαφορετικό ή μοναδικό στοιχείο που θα κάνει την Έκθεση Κηφισιάς να ξεχωρίσει από άλλες Ανθοκομικές Εκθέσεις;

Η Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς αποτελεί τη μεγαλύτερη και ιστορικότερη Ανθοκομική Έκθεση της Ελλάδας. Πέρα από τη μεγάλη ποικιλία φυτών και ειδών κήπου γενικότερα, το όμορφο περιβάλλον και την άρτια οργάνωσή της η Ανθοκομική Έκθεση της Κηφισιάς διαφοροποιείται και πρωτοπορεί με τη δημιουργίας ενός μεγάλου Εκθεσιακού Πάρκου. Συγκεκριμένα οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν σε ένα Θεματικό Πάρκο σχεδιασμένο από Αρχιτέκτονες Τοπίου, που πραγματεύεται διαφορετικό θέμα κάθε χρόνο, αποκομίζοντας γνώσεις και παίρνοντας ιδέες για τους κήπους τους. Έτσι και φέτος συνεχίζεται το όραμα, η Έκθεση να αποκτήσει πέραν του εμπορικού και ψυχαγωγικού της χαρακτήρα και την έλξη της θεματικής της ύπαρξης όπως τόνισε και ο Πρόεδρος της Ανθοκομικής κ. Γιώργος Παπαδόπουλος με ένα Θεματικό Πάρκο εμπνευσμένο από την ελληνική φύση.
Παράλληλα δίνεται πολύ μεγάλη σημασία στο εκπαιδευτικό κομμάτι με καθημερινές ξεναγήσεις σχολείων, ομιλίες και εργαστήρια για το κοινό που έχουν στόχο την ευαισθητοποίησή του σε περιβαλλοντικά αλλά και κοινωνικά ζητήματα. Σε αυτά έρχεται να προστεθεί ένα πλούσιο καλλιτεχνικό και ψυχαγωγικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες.
Όλα τα παραπάνω καθιστούν την Ανθοκομική Έκθεση της Κηφισιάς μοναδική και μετατρέπουν την κάθε επίσκεψη σε αυτήν σε μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία.

3. Πότε και πώς ξεκίνησε η ιδέα για δημιουργία Θεματικού Πάρκου;

Ανέκαθεν η Ανθοκομική Έκθεση της Κηφισιάς έδινε βάση στο κηποτεχνικό κομμάτι παρουσιάζοντας μικρά θεματικά που συχνά πραγματοποιούσαν οι Εκθέτες. Η ιδέα να γίνει όλο αυτό να γίνει πιο οργανωμένο και να αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα ξεκίνησε πριν από περίπου 7 χρόνια έχοντας ως πρότυπο Εκθέσεις του εξωτερικού. Με τη δράση αυτή προσδοκούμε να κάνουμε ακόμα πιο ανταγωνιστική την Έκθεση, να αναπτύξουμε την «κουλτούρα κηποτεχνίας» του κοινού, να κάνουμε γνωστή την επαγγελματική γραμμή ενός κήπου (Αρχιτέκτονας Τοπίου, κηπουρός, φυτωριούχοι, εταιρείες εφοδίων, φωτισμός εξωτερικών χώρων κλπ) και να ενδυναμώσουμε τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα της Έκθεσης.

4. Ποια είναι η έμπνευσή σας πίσω από τη διοργάνωση αυτής της Ανθοκομικής Έκθεσης με θέμα τους ελληνικούς κήπους και ποια είναι η διαδικασία επιλογής του Θέματος;

Όπως κάθε χρόνο επιθυμία μας είναι το Θεματικό Πάρκο να καταπιάνεται με επίκαιρα θέματα που κεντρίζουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών και ταυτόχρονα προσφέρουν γνώση και εκπαιδεύουν το κοινό της Έκθεσης. Μέσα από προτάσεις και ιδέες που συζητιούνται κάθε χρόνο με το ΔΣ της Ανθοκομικής και υπό την καθοδήγησή μου ως Αρχιτέκτονας Τοπίου επιλέγεται το θέμα. Οι «Ελληνικοί κήποι» που παρουσιάζονται φέτος στην Έκθεση έρχονται να ενδυναμώσουν το μήνυμα της προστασίας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, της κυκλικής οικονομίας και της εξοικονόμησης πόρων που στέλνει ο Δήμος Κηφισιάς μέσα από την προβολή του ελληνικού τοπίου και την χρήση ενδημικών φυτών.



 

5. Ποια κριτήρια χρησιμοποιείτε για να επιλέξετε τους συμμετέχοντες; Ποια είναι η διαδικασία επιλογής των συμμετεχόντων κήπων και πόσο καιρό προετοιμάζεστε για αυτό;

Γίνεται ανοιχτή πρόσκληση μέσω του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Τοπίου καθώς επίσης στέλνονται και προσκλήσεις σε αντίστοιχα γραφεία της χώρας μας αλλά και του εξωτερικού. Αυτό που μας χαροποιεί ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι υπάρχουν πλέον Αρχιτέκτονες Τοπίου που μας προσεγγίζουν μόνοι τους καθώς έχουν ενημερωθεί από συναδέλφους ή έχουν παρακολουθήσει την πορεία της Έκθεσης. Όταν συμπληρωθεί ο αριθμός των επιθυμητών συμμετοχών ολοκληρώνεται και η διαδικασία επιλογής. Επιδιώκουμε να έχουμε κάθε χρόνο νέες συμμετοχές και να δίνουμε τη δυνατότητα σε νέους επαγγελματίες να δείξουν την δουλειά τους. Στην περσινή ‘Έκθεση υπήρξε και διεθνής συμμετοχή Αρχιτέκτονα Τοπίου και συγκεκριμένα από τη Γαλλία. Να υπογραμμίσω εδώ ότι η συνεργασία με όλους τους μελετητές είναι άνευ αμοιβής. Ακολουθεί η φάση συγκέντρωσης των απαιτούμενων σχεδίων και κατασκευαστικών λεπτομερειών και είμαστε σε μια διαρκή επικοινωνία με τους μελετητές ώσπου να οριστικοποιηθούν οι προτάσεις τους. Οι προτάσεις που λαμβάνουμε είναι πάντα άρτιες, επιστημονικά τεκμηριωμένες, με σεβασμό στο θέμα που δίνεται αλλά και στους περιορισμούς που επιβάλλει το Άλσος και καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αποδοθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και απαιτητική γι’ αυτό και η προετοιμασία της επόμενης Έκθεσης ξεκινάει σχεδόν αμέσως μετά τη λήξη της προηγούμενης.

 

6. Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε κατά τη διοργάνωση της έκθεσης; Πώς τις αντιμετωπίζετε;

Η μεγαλύτερη πρόκληση που αφορά στο Εκθεσιακό κομμάτι είναι να καταφέρουμε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και αναφέρομαι στο διάστημα των δέκα περίπου ημερών πριν την έναρξη της Έκθεσης που το Άλσος παραμένει κλειστό για την προετοιμασία της Έκθεσης, να καταφέρουμε κατασκευάσουμε το Θεματικό Πάρκο. Επομένως θα πρέπει η δουλειά μηνών, με έναν άψογο συντονισμό, να πάρει μορφή και να μετατραπεί σε αυτό που θα δει ο επισκέπτης ανεξαρτήτως καιρού και οποιονδήποτε άλλων απρόοπτων συμβάντων σε λιγότερο από δυο εβδομάδες.
Για να συμβεί αυτό δουλεύουν ταυτόχρονα πολλά συνεργεία του Δήμου Κηφισιάς, εθελοντές και εξωτερικοί συνεργάτες και έτσι καταφέρνουμε κάθε χρόνο με επαγγελματισμό, ψυχραιμία και τη στήριξη της διοίκησης της Ανθοκομικής αλλά και του Δήμου να ξεπερνάμε τις όποιες δυσκολίες.
Η δεύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι να καταφέρουμε να συντηρήσουμε τους κήπους σε άψογη κατάσταση μέχρι και την τελευταία ημέρα. Και αυτό είναι ένα μεγάλο challenge ειδικά όταν δεχόμαστε αρκετές χιλιάδες επισκεπτών καθημερινά. Και σε αυτό ανταποκρινόμαστε με την καθημερινή συντήρηση και επιτήρηση του Θεματικού Πάρκου από γεωπόνους ώστε να επεμβαίνουμε άμεσα σε οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει.



 

7. Ποια είναι η προσωπική σας αγαπημένη εμπειρία ή στιγμή από την οργάνωση αυτής της έκθεσης;

Η καλύτερη στιγμή είναι κάθε χρόνο όταν πλέον ανοίγει η Έκθεση και αντιλαμβάνεσαι ότι οι επισκέπτες δείχνουν ενδιαφέρον για το Θεματικό Πάρκο ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Άλλοι θα βγάλουν φωτογραφίες, άλλοι θα το επισκεφτούν και θα επιστρέψουν ξανά γιατί τους άρεσε, άλλοι θα αλληλοεπιδράσουν με στοιχεία των κήπων όπως για παράδειγμα πέρσι στον «Κήπο παιδικής ανάγνωσης» τα παιδιά διάβαζαν τα βιβλία που υπήρχαν σε αυτό ή έπαιζαν σκάκι, ή σε παλαιότερο κήπο έπαιζαν στον φυτικό λαβύρινθο, άλλοι θα διαβάσουν με ενδιαφέρον τα αναλόγια με τις περιγραφές των κήπων και άλλοι απλά θα κάτσουν σε ένα παγκάκι ενός κήπου για να χαλαρώσουν… Αυτή είναι πιστεύω η μεγαλύτερη ικανοποίηση που λαμβάνουμε όλοι όσοι παίρνουμε μέρος στην υλοποίηση του Θεματικού Πάρκου και η στιγμή που απολαμβάνουμε περισσότερο.

 

8. Ποια είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά των ελληνικών κήπων που θα παρουσιαστούν στην έκθεση;

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά οκτώ ελληνικούς κήπους. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτών είναι η ανάδειξη του ελληνικού και μεσογειακού φυτικού πλούτου, η αειφορική διαχείριση και χρήση δοκιμασμένων φυτικών μιγμάτων προσαρμοσμένων στις νέες κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας και προτάσεις διαμόρφωσης κήπων που συνδυάζουν την παράδοση με στοιχεία της σύγχρονης κηποτεχνίας. Ανάμεσα στους οκτώ κήπους θα ανακαλύψουν έναν επτανησιακό κήπο, ένα κήπο στον Θεσσαλικό κάμπο, έναν κήπο εμπνευσμένο από τα Μινωικά ερείπια αλλά και μικροτοπία της Ελλάδος όπως ένα παραθαλάσσιο οικοσύστημα, το αγροτικό τοπίο της Δυτικής Μακεδονίας και πολλά άλλα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση ενός υπερυψωμένου λαχανόκηπου με ενδημικά φυτά για εμποδιζόμενα άτομα ως πρόταση για τοποθέτηση σε οποιοδήποτε εξωτερικό δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο.




 

9. Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν έναν ελληνικό κήπο στο σπίτι τους; Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που πρέπει να λάβουν υπόψη τους κατά τη δημιουργία ενός ελληνικού κήπου;

Η απλότητα και η λιτότητα των ελληνικών τοπίων θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για όσους θέλουν να δημιουργήσουν έναν ελληνικό κήπο. Να δώσουν έμφαση στα ενδημικά και στα μεσογειακά φυτά που είναι προσαρμοσμένα στο κλίμα της Ελλάδος και έχουν χαμηλές απαιτήσεις σε νερό και να μη διστάσουν να συμβουλευτούν έναν επαγγελματία γεωπόνο ή Αρχιτέκτονα Τοπίου ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν όσα αναφέραμε παραπάνω και να αποφύγουν τυχόν αστοχίες. Το βασικότερο όμως είναι να συμφιλιωθούν με την ιδέα ενός κήπου που αλλάζει με τις εποχές. Η εικόνα για παράδειγμα ενός καταπράσινου κήπου όλο το χρόνο με χλοοτάπητα δεν αντιπροσωπεύει την ελληνική πραγματικότητα και δεν συνάδει με τα προβλήματα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή. Αντιθέτως η ομορφιά των τοπίων που θαυμάζουμε και παρατηρούμε μόνο όταν βρισκόμαστε στην ύπαιθρο και μας υπενθυμίζει τις εναλλαγές των εποχών και τον κύκλο της φύσης θα προσθέσει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον στον κήπο και στην καθημερινότητά μας.



 

10. Πώς πιστεύεται ότι μπορεί να συμβάλει η Έκθεση στο μέλλον των ελληνικών κήπων; Ποιο είναι το κύριο μήνυμα που θέλετε να μεταδώσετε μέσα από αυτήν την έκθεση;

Ελπίζουμε ότι η Έκθεση θα αποτελέσει γενικότερα αφορμή για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος περισσότερο πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα και ότι θα μπορέσει να αναθεωρήσει τις απόψεις του σχετικά με την έννοια του κήπου και του ανοιχτού χώρου. Εξάλλου είναι ένα θέμα που έχουμε θίξει και σε παλαιότερες Εκθέσεις με τους «Θεραπευτικούς κήπους» και τους «Κήπους Ευεξίας». Αν κατανοήσει τα οφέλη του πρασίνου στην ψυχική και σωματική του υγεία, στο γενικότερο κοινωνικό σύνολο και στην οικονομία τότε μόνο θα ακολουθήσει και ο σεβασμός στη φύση και σε αυτό που μας περιβάλλει, το δομημένο και αδόμητο περιβάλλον. Οι «Ελληνικοί κήποι» είναι μόνο μια ιδέα για το πώς μπορούμε με αφετηρία την αυλή ή το μπαλκόνι μας να βασιστούμε στην πλούσια βιοποικιλότητα της χώρας μας και σε οικολογικές αρχές σχεδιασμού και διαχείρισης και να πετύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα. Εύχομαι αυτές οι ιδέες διαχείρισης και αντιμετώπισης να βρουν πεδίο εφαρμογής και στον ευρύτερο δημόσιο χώρο.