ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΝΤΟΜΑΤΑΣ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΣΑΣ

ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ 01 Ιουλίου, 2025 Κήπος

Λίγες απολαύσεις του καλοκαιριού συγκρίνονται με το να δαγκώνετε μια ώριμη, ζουμερή ντομάτα κατευθείαν από τον κήπο. Αφού δοκιμάσετε σπιτικές, δεν θα θελήσετε ποτέ ξανά αγοραστές. Αυτό το βασικό συστατικό της μεσογειακής κουζίνας ανήκει στην οικογένεια των σολανιδών (Solanaceae), κατατάσσεται βοτανικά στα φρούτα, αλλά μαγειρεύεται και καταναλώνεται ως λαχανικό.

Πολλοί κηπουροί αποθαρρύνονται να καλλιεργήσουν ντομάτες λόγω των πολλών ασθενειών και παρασίτων που μπορούν να τις προσβάλουν. Ωστόσο, επιλέγοντας ποικιλίες ανθεκτικές σε ασθένειες, ο καθένας μπορεί να απολαύσει σπιτικές ντομάτες.

ΒΑΣΙΚΑ

Βοτανικό όνομα
Lycopersicon esculentum (συν. Solanum lycopersicum)

Συνήθως καλλιεργείται ως ετήσιο. Είναι θάμνος, απλωτός ή αναρριχώμενος: 30 εκ. - 3 μ. ύψος και 30-90 εκ. πλάτος. Χρειάζεται πλήρη  ήλιο.

Φύλλωμα

Ταχείας ανάπτυξης, τρυφερός θάμνος ή κληματίδα με πολλά κλαδιά, τριχωτά, σαρκώδη στελέχη και τριχωτά, λοβωτά φύλλα με χαρακτηριστικό άρωμα.

Λουλούδια & καρποί

Κίτρινα, αστεροειδή άνθη που ακολουθούνται από καρπούς κόκκινους, πορτοκαλί, κίτρινους, μοβ, ροζ, μαύρους ή πράσινους. Οι καρποί μπορεί να είναι στρογγυλοί, οβάλ ή σε σχήμα αχλαδιού, από μέγεθος κερασιού 1,5 εκ. μέχρι μεγάλες που ζυγίζουν αρκετά κιλά.

Τοξικότητα

Η κατάποση φύλλων, στελεχών και άγουρων καρπών μπορεί να είναι τοξική για σκύλους και γάτες. Οι ώριμες ντομάτες δεν είναι τοξικές, αλλά κάποια κατοικίδια μπορεί να παρουσιάσουν γαστρεντερική ενόχληση ή αλλεργική αντίδραση. Ευαίσθητα άτομα μπορεί να εμφανίσουν αλλεργία ή δερματικό εξάνθημα. Τα συμπτώματα ποικίλουν από ήπια μέχρι σοβαρά.


         

           ΤΥΠΟΙ ΝΤΟΜΑΤΑΣ


Όλες οι ντομάτες είναι είτε οριοθετημένες (determinates), είτε μη οριοθετημένες (indeterminates), είτε ημι-οριοθετημένες (semi-determinates):

  • οριοθετημένες/θάμνοι 30-90 εκ. ύψος, δίνουν μια μεγάλη σοδειά.

  • αναρριχώμενες έως 3 μέτρα ύψος, παράγουν συνεχώς καρπούς όλη τη σεζόν.

  • ημι-οριοθετημένες πιο συμπαγείς από τις αναρριχώμενες, αλλά δίνουν καρπούς όλη τη σεζόν.


Παραδοσιακές  ή υβρίδια;

  • Παραδοσιακές παλιές ποικιλίες με εξαιρετική γεύση, αναπαράγονται πιστά από σπόρο.

  • Υβρίδια  διασταύρωση ποικιλιών για χαρακτηριστικά όπως αντοχή σε ασθένειες και ανθεκτικότητα στο ψύχος. Συνήθως έχουν λιγότερη γεύση από τις παραδοσιακές.




    ΠΩΣ ΝΑ ΦΥΤΕΨΕΤΕ ΝΤΟΜΑΤΕΣ


    Πότε να φυτέψετε:

    Οι ντομάτες χρειάζονται νύχτες >13°C και έδαφος >15°C. Παρατεταμένοι καύσωνες >32°C σταματούν την ανθοφορία και καρποφορία. Φυτέψτε όταν έχει ζεστάνει καλά και όχι πολύ αργά για να προλάβουν να ωριμάσουν.

    Σπορά από σπόρους:

    6-8 εβδομάδες πριν τον τελευταίο παγετό, 0,5 εκ. βάθος, σε θερμοκρασία >21°C. Βλάστηση σε 7-14 μέρες. Παρέχετε άπλετο φως ή λαμπτήρες για 16 ώρες/μέρα. Μεταφυτεύστε έξω μετά τους παγετούς.

    Σε γλάστρες:

    Χρησιμοποιήστε γλάστρες ≥20 λίτρων με καλή αποστράγγιση. Προτιμήστε determinate ποικιλίες. Συχνό πότισμα και λίπανση. Μόλις σχηματιστούν καρποί, λίπανση κάθε 1-2 εβδομάδες με υγρό οργανικό λίπασμα.

    Συνοδευτικά φυτά:

    Καλές επιλογές: σπαράγγια, βασιλικός, μέντα, μαϊντανός, μαρούλι, σπανάκι, μπιζέλια, καρότα, σέλινο, φασόλια, σκόρδο, κρεμμύδι, κολοκύθια, καπουτσίνα, κατιφέδες.


    ΚΛΑΔΕΜΑ & ΣΤΗΡΙΞΗ

    Κλάδεμα:
    Προαιρετικό, αλλά συνιστάται για καλύτερη καρποφορία και υγιή φυτά. Αφαιρέστε μικρούς “λαίμαργους” βλαστούς που φυτρώνουν στη διχάλα των κλαδιών.

    Στήριξη: Χρησιμοποιήστε καλάμια, σχοινιά ή κλουβιά-στηρίγματα.


    ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ & ΩΡΙΜΑΝΣΗ

    Σημάδια ωρίμανσης: Πλήρες χρώμα, ελαφρώς μαλακό στην αφή.

    Αποθήκευση: Στο πάγκο (όχι ψυγείο) για καλύτερη γεύση.

    Τέλος σεζόν: Αν πέσει η θερμοκρασία κάτω από 15°C και δεν ωριμάσουν, ξεριζώστε το φυτό και κρεμάστε το ανάποδα σε δροσερό, σκοτεινό μέρος ή μαζέψτε πράσινες ντομάτες για να ωριμάσουν σε χαρτόκουτο.


    ΣΥΧΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
     

    • Παράσιτα: Αφίδες, κάμπιες (σκώρος), ακάρεα, λευκές μύγες, σαλιγκάρια, σκουλήκια ντομάτας.

    • Ασθένειες: Πρώιμο και όψιμο περονόσπορο, σηψιρριζίες, φουζάριο, ιός καπνού, κιτρινίσματα φύλλων.

    • Ασθένειες λόγω στρες: Ράγισμα καρπού, σάπισμα άκρων, πτώση ανθέων.