Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΕΞΩ

05 Απριλίου, 2023

Ενώ πρέπει να αποφύγουμε να μεγαλώσουμε μια γενιά βιοφοβικών παιδιών για το μέλλον τους και το μέλλον του πλανήτη, ορισμένοι φόβοι για την ύπαιθρο είναι αρκετά κατανοητοί. Τσιμπήματα μελισσών, επιθέσεις ζώων, δαγκώματα φιδιών είναι μερικοί από τους κινδύνους όταν τολμούμε να εισβάλουμε στον φυσικό τους κόσμο!

Ο Φόβος στα παιδιά για τα έντομα
 
Ο φόβος των εντόμων και άλλων ανατριχιαστικών ερπουσών οργανισμών ή μαμούνια στο έδαφος μπορεί να είναι ένας από τους πιο επίμονους φόβους που πρέπει να αντιμετωπίσετε. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποιο βαθμό αποστροφής για αυτά τα ζώα, αλλά όταν ένα παιδί έχει μια φοβία που το αφήνει να συμπεριφέρεται υστερικά, πανικόβλητα ή ουρλιάζοντας από φόβο, μπορεί να του γίνει αυτό κάτι περισσότερο από μια αναστάτωση. 
 
Αυτοί οι φόβοι μπορεί να είναι επικίνδυνοι και να διαρκέσουν μέχρι την ενηλικίωση του εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Εάν έχετε ένα παιδί που φοβάται τα σκαθάρια, η κάθε λογής μαμούνια ή τα έντομα, είναι καλύτερο να αρχίσετε να το βοηθάτε να αντιμετωπίσει αυτόν τον φόβο όσο το δυνατόν νωρίτερα. Ανεξάρτητα από το αν το παιδί σας έχει ή όχι έναν «κανονικό» τρόμο για τα ζωύφια και με ανατριχιαστικές κρούσεις ή κάτι πιο ακραίο, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς στο σπίτι για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να το αντιμετωπίσουν.
 
ΕΠΙΘΕΣΗ ΑΠΟ ΖΩΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ

Τα ζώα που κατοικούν μέσα στο δάσος είναι χαριτωμένα και φιλικά με τα παιδιά όταν είναι μικρά και τα ίδια. Αλλά μπορεί να αναδείξουν κάποιο σοβαρό άγχος σε νεαρούς πεζοπόρους και κατασκηνωτές σε ήσυχα μονοπάτια και να δείξουν την άμυνα τους. Οι επιθέσεις είναι πιθανότατα ένας από τους μεγαλύτερους φόβους που έχουμε πολλοί από εμάς όταν βγαίνουμε σε περιοχές όπου ζουν. Καλό θα ήταν να κάνουμε την βόλτα μας σε ανοιχτά μονοπάτια, χωρίς να παρεμβαίνουμε στην καθημερινότητα τους.
 
ΦΙΔΙΑ

Ανάλογα με το πού ζεις ο καθένας μας , ο κίνδυνος να σκοτωθείτε από φίδι ποικίλλει πολύ.
Τότε από που πηγάζει αυτός ο φόβος;
Είναι ο μύθος γύρω από τα ερπετά και το αιφνίδιο, το αθόρυβο, το μη αναμενόμενο, ο αιφνιδιασμός, γενικότερα. Υπάρχουν άνθρωποι που πανικοβάλλονται και με τη θέα μιας άκακης σαύρας ή που αποστρέφονται το φίδι ακόμη και αν απεικονίζεται σε φωτογραφία.
Όπως είναι φυσικό, ο φόβος αυτός μεταφέρεται και στα παιδιά, που συχνά τα ακούς να λένε «πρόσεξε μην πεταχτεί κανένα φίδι»
Όπως κάθε ζωντανός οργανισμός στη γη, έτσι και η παρουσία των ερπετών είναι χρήσιμη, διότι με τον τρόπο τους και αυτά συνεισφέρουν στη διατήρηση της ισορροπίας στη φύση. Κατά καιρούς, κάποια ερπετά, σε oρισμένες περιοχές προστατεύονται, με στόχο τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος. 

Το Χειμώνα τα ερπετά βρίσκονται σε χειμέρια νάρκη.  Φωλιάζουν, κατά το δυνατόν σε θερμό περιβάλλον, με μηδενικό, σχεδόν, μεταβολισμό και είναι ακίνδυνα. Ξυπνούν από τη νάρκη τους μόλις ζεστάνει ο καιρός και «ζουν» κατά τη διάρκεια όλης της θερμής περιόδου  του έτους, από το μήνα Μάρτιο έως και τον Οκτώβριο..
Το σπίτι τουςεκεί δηλαδή όπου φωλιάζουν και μπορεί να τα βρούμε είναι τα πυκνά χόρτα, κάτω από πλάκες όπου υπάρχει κενό για να φωλιάσουν, τρύπες σε μάντρες και σε κουφώματα μεγάλων δένδρων. 
Την τροφή τους αποτελούν ποντίκια, βατράχια, μικρά ζωάκϊα και ακόμη, έντομα. Ο άνθρωπος και τα μεγάλα ζώα δεν αποτελούν τροφή για τα ερπετά της Ελληνικής γης και για το λόγο αυτό δεν επιτίθενται στον άνθρωπο και στα ζώα, παρά μόνο αν αισθανθούν ότι απειλούνται και πρέπει να αμυνθούν.

 
Επικινδυνότητα
 
Υπάρχουν πολλά είδη φιδιών στην Ελληνική ύπαιθρο, που στην πλειονότητά τους είναι ακίνδυνα, με μοναδική σχεδόν εξαίρεση την Οχιά.
Υπάρχουν μερικές ποικιλίες οχιάς, λιγότερο η περισσότερο επιθετικές και επικίνδυνες, όπως για παράδειγμα η οχιά της νήσου Μήλου, που την ποικιλία αυτή την συναντά κανείς μόνον εκεί.
Μικρότερου επίσης κινδύνου φίδια  είναι ο Σαπίτης και το Αγιόφιδο ή Γατόφιδο.
Όλα τα υπόλοιπα φίδια, μπορεί μερικές φορές να μας δημιουργούν τρόμο με το μέγεθός τους που μπορεί να φθάσει τα δύο μέτρα, αλλά δεν έχουν δηλητήριο και δεν επιτίθενται, αλλά τρέχουν να κρυφτούν.
Υπάρχουν περίπου 22 ακίνδυνα φίδια στην Ελληνική ύπαιθρο.
Για να αποφύγουμε τη συνάντηση με φίδια στη φύση φοράμε πάντα ορειβατικά μποτάκια όταν περπατάμε στη φύση και δεν βγαίνουμε στις αυλές των σπιτιών μας το βράδυ με… παντόφλες γιατί οι οχιές το καλοκαίρι είναι νυχτόβιες.
Επίσης, δε βάζουμε τα χέρια μας σε σημεία που δεν βλέπουμε, όπως θάμνοι, κοιλότητες και τρύπες, καθώς εκεί μπορεί να κρύβονται φίδια αλλά και δηλητηριώδη αρθρόποδα, όπως σκορπιοί, σφήκες και σαρανταποδαρούσες. Τέλος, αν δούμε φίδι μέσα στο σπίτι είναι καλύτερα να το βγάλουμε πρώτα μια φωτογραφία για να μπορέσει να γίνει αναγνώριση του είδους και να καλέσουμε την αστυνομία ή την πυροσβεστική ή κάποιο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων που ενδεχομένως να μπορέσουν να αναλάβουν την απομάκρυνση. 

 
ΜΕΛΙΣΣΕΣ

Πώς μπορεί κάτι τόσο μικρό να προκαλέσει τέτοιο φόβο στα παιδιά (και στους ενήλικες); Όταν μπορούν να σε τσιμπήσουν φυσικά! Οι μέλισσες, οι σφήκες θα χαλάσουν ένα πικνίκ, θα προκαλέσουν φωνές και θα κάνουν ένα κοντινό θύμα να τρέξει πιο γρήγορα από ό,τι φανταζόταν ότι μπορούσε.
Φυσικά, κανείς δεν θέλει να τον τσιμπήσει, αλλά η αντίδρασή μας είναι υπερβολική; Σε οποιονδήποτε έχει αλλεργία στις μέλισσες, τις σφήκες, καθόλου. Μια αλλεργική αντίδραση σε ένα τέτοιο τσίμπημα μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή του.
Για τη συντριπτική, πλειοψηφία των ανθρώπων, ένα τσίμπημα από μέλισσα  ή σφήκα δεν είναι απειλητικό για τη ζωή. Οι ειδικοί λένε ότι ο μέσος ενήλικας μπορεί να αντέξει με ασφάλεια περισσότερα από 1.000 τσιμπήματα μέλισσας. Φυσικά, λιγότερα τσιμπήματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν επικίνδυνα για ένα βρέφος ή ένα μικρό παιδί. Αλλά ένα τσίμπημα από ένα από αυτά τα πλάσματα δεν είναι ποτέ ευχάριστο.
Πώς να αποφύγετε λοιπόν να τσιμπήσετε;
Πρώτον, να είστε προνοητικοί. Εάν γνωρίζετε ότι τα έντομα που τσιμπούν μπορεί να υπάρχουν σε έναν εξωτερικό χώρο στον οποίο πηγαίνετε, μην φοράτε αρώματα ή φορέστε αρώματα που αποφεύγουν, όπως δυόσμος, θυμάρι, σιτρονέλλα, ευκάλυπτος και αψιθιά, όλα θεωρούνται αποτελεσματικά φυσικά απωθητικά! Εάν βλέπετε έντομα να πετούν από και προς ένα συγκεκριμένο μέρος, αποφύγετε το. Αυτό είναι το «σπίτι» τους και θα το υπερασπιστούν.

 
 ΚΟΥΝΟΥΠΙ, Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ

Κάθε καλοκαίρι αναβιώνει το πρόβλημα των κουνουπιών με τα τσιμπήματα τους και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από αυτά. Και όσο και αν φαίνεται παράξενο, τα κουνούπια προτιμούν περισσότερο να τσιμπάνε τα μικρά παιδιά, δημιουργώντας φόβο και ανησυχία στους γονείς και πολλά ερωτηματικά σχετικά με το πώς μπορούν να τα προφυλάξουν από τα επιβλαβή τσιμπήματα. Το καλοκαίρι υπάρχουν πολλά έντομα που τσιμπάνε, όπως σφήκες, μύγες, ψύλλοι και άλλα, όμως, το πιο συνηθισμένο είναι το τσίμπημα που προέρχεται από κάποιο κουνούπι.
Η αντίδραση ενός παιδιού στο τσίμπημα εξαρτάται από την ηλικία του, την ευαισθησία που έχει στο δηλητήριο του εντόμου, πόσο μολυσμένο είναι το έντομο και τέλος αν το παιδί έχει υποκείμενο νόσημα, όπως αλλεργίες.

 
Πως όμως να αντιμετωπίσεις τον φόβο στα παιδιά ;
 
Αναγνωρίστε τον φόβο
 
Ο φόβος των εντόμων και των άλλων ανατριχιαστικών μαμουνιών είναι πραγματικός και φυσιολογικός. Ο φόβος ενός παιδιού δεν πρέπει ποτέ να γελοιοποιείται, να χλευάζεται ή να απορρίπτεται. 
Ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεράσετε αρχικά τον φόβο είναι να αναγνωρίσετε τον φόβο του ενώ παραμένετε ήρεμοι οι ίδιοι.
 
Όταν το παιδί σας βλέπει και αισθάνεται ότι παίρνετε στα σοβαρά τις ανησυχίες του, νιώθει πιο κοντά σας και είναι πιο έτοιμο να αντιμετωπίσει τους φόβους του. Βοηθήστε να ξεπεραστεί ο φόβος των εντόμων.



Κρατήστε υπό έλεγχο τις αντιδράσεις σας
 
Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε ως γονιός είναι η αποδοχή / η ανεκτική συμπεριφορά σφαλμάτων για αυτά. Ο φόβος των εντόμων ή άλλων ανατριχιαστικών μαμουνιών είναι αυτός που συνήθως εξαρτάται από τους γονείς και τους θέτει αμέσως να συνεχίσουν τον κύκλο. Αν το παιδί σας, σας έχει δει να τρέχετε να ουρλιάζετε στο δωμάτιο και με τα χέρια να φτερουγίζουν στη θέα μιας αράχνης, είναι φυσικό να τρομοκρατηθεί κι εκείνο.
Οι γονείς είναι οι προστάτες και αυτοί που διδάσκουν στα παιδιά τι είναι επικίνδυνο και τι όχι. Τα παιδιά πιάνουν άγχη από τους ενήλικες σαν να κολλάνε ένα κοινό κρυολόγημα. Οποιοδήποτε μικρό άγχος που δείχνετε μπορεί να δεκαπλασιαστεί από αυτά.


Μη φεύγετε από μία τοποθεσία με ζωύφια
 
Όταν ένα παιδί αρχίζει να πανικοβάλλεται για ένα ζωύφιο, προσφέρετέ του άνεση εκεί που βρίσκεται. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να τα απομακρύνετε από αυτή την κατάσταση (δηλαδή να τα πάρετε μέσα π.χ. στο σπίτι) και «για να μη πάθουν καμιά ζημιά».
Αντίθετα, καθίστε δίπλα τους και βοηθήστε να απαλύνετε την αγωνία τους. Προσπαθήστε να μην διευκολύνετε την παρόρμησή τους με το να φύγετε. Μαζεύοντάς τα, μπορεί άθελά σας να ενισχύσετε την ιδέα ότι υπάρχει λόγος να φοβάστε ή ότι κινδυνεύετε εκεί που βρισκόσαστε. Βοηθήστε τα να ξεπεράσουν τον φόβο τους για τα έντομα και τα ζωύφια στην παρούσα τοποθεσία, παραμένοντας ήρεμοι και δείχνοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα για να φοβηθούν.


Εξηγήστε ότι τα ζωύφια είναι βοηθητικά στοιχεία στη φύση
 
Ένα από τα πράγματα που μπορεί να κάνει τα ζωύφια τόσο τρομακτικά για τα παιδιά, είναι ότι τα κίνητρά τους φαίνονται δύσκολο να αποκρυπτογραφηθούν. Βοούν, πετούν ή πηδάνε φαινομενικά τυχαία. Πετάνε δίπλα σε ένα παιδί ή προσγειώνονται ύποπτα πάνω του. Το να τους διδάξετε για τα οφέλη των ζωυφίων και τον σκοπό που εξυπηρετούν μπορεί να βοηθήσει στη διάχυση της νευρικότητας τους. 
Εξηγήστε πώς οι μέλισσες είναι απασχολημένες στη δουλειά τους προσπαθώντας να συλλέξουν νέκταρ από τα λουλούδια για να φτιάξουν μέλι και να γονιμοποιήσουν τα λουλούδια. Μιλήστε για το πώς οι πασχαλίτσες τρώνε μικροσκοπικά ζωύφια και βοηθούν τα φυτά να αναπτυχθούν. 
Διδάξτε στα παιδιά ότι τα σκουλήκια αερίζουν το έδαφος και βοηθούν στη βελτίωση της γονιμότητας του. Εξηγήστε ότι αυτά τα ζώα δεν είναι χυδαία, είναι καλά παιδιά! 
Όσο περισσότερο μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να δει τα ζωύφια ως βοηθούς, τόσο λιγότερο τρομακτικά θα είναι για τα παιδιά.

Ζητήστε από το παιδί σας να σκεφτεί για λίγο την προοπτική του ζωυφίου. Φανταστείτε πώς θα νιώθατε αν συναντούσατε ένα πλάσμα που ήταν τόσο ψηλό όσο ένας γίγαντας! 
Αυτό ακριβώς είμαστε εμείς για τα ζωύφια. Ρωτήστε το παιδί σας ποιος είναι μεγαλύτερος και δυνατότερος, αυτός ή το ζωύφιο;
Το να βάλετε το πολύ μεγάλο παιδί σας στη θέση ενός ζωυφίου μπορεί να το βοηθήσει να συνειδητοποιήσει πόσο μικροσκοπικά μπορεί να είναι τα ζωύφια.
 
Βρείτε ένα αγαπημένο τους, εάν υπάρχει ζωύφιο ή έντομο
 
Μιλήστε με το παιδί σας και δείτε εάν υπάρχουν ζωύφια ή έντομα που τους αρέσουν ή είναι ενδιαφέροντα για το παιδί σας;
Οι πεταλούδες, οι πυγολαμπίδες, οι κάμπιες, οι λιβελλούλες, οι αράχνες και οι πασχαλίτσες είναι μερικά σχετικά από τα αγαπημένα (και σχετικά μη τρομακτικά) έντομα για αρχή.
Μάθετε ποια είναι αυτά και μάθετε περισσότερα για αυτά μαζί με το παιδί σας. Αναζητήστε τα μαζί και μελετήστε τα. 
Δείξτε τους πόσο ακίνδυνα είναι και στη συνέχεια χρησιμοποιήστε αυτή τη γνώση για να μιλήσετε για ομοιότητες με άλλα έντομα