Ο ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

ΤΖΗΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΑ 01 Σεπτεμβρίου, 2022 Κήπος

Ο βασιλικός είναι ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο αγαπημένα αρωματικά φυτά που χρησιμοποιούμε. Σε κάθε αυλή, βεράντα και κήπο θα συναντήσουμε φυτεμένο ένα βασιλικό να αναδίδει το ξεχωριστό άρωμα του. Ο βασιλικός Ocimum basilicum, είναι της οικογένειας των χειλανθών – Labiatae.
Ένα ετήσιο ποώδες φυτό, που κατάγεται από τις τροπικές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής.





Ανήκει στα αρωματικά φυτά και είναι συγγενής με το φασκόμηλο, τη ρίγανη, το δεντρολίβανο και άλλων γνωστών αρωματικών φυτών. Το όνομα του λέγεται ότι το πήρε γιατί φύτρωσε στο σημείο που ήταν θαμμένος ο Τίμιος Σταυρός και έτσι τον ανακάλυψε η Ελένη η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποίει η Εκκλησία μας βασιλικό στον αγιασμό.





Χαρακτηριστικά


Έχει φύλλα αντίθετα και άνθη δίχειλα, μικρά, λευκά ή λευκορόδινα που σχηματίζουν ακραίο στάχυ. Οι σπόροι του είναι λεπτοί, μακρουλοί, και μαύροι.





Ποικιλίες

 

  • Βασιλικός ο κοινός: Έχει μικρά φύλλα, λευκά άνθη και έντονο άρωμα. Πλατύφυλλος: Έχει πλατιά φύλλα και στην μαγειρική χρησιμοποιείται συνήθως σε αποξηραμένη μορφή.

  • Ναπολιτάνο: Έχει φουσκωτά φύλλα που μοιάζουν με του μαρουλιού και θεωρείται η καλύτερη ποικιλία για σάλτσα πέστο και μπαχαρικά κάρυ, Μεγάλος και πράσινος: Έχει ευχάριστο άρωμα και συμπαγές μεγάλο φύλλωμα. Χρησιμοποιείται κυρίως για παραγωγή αιθέριων ελαίων.

  • Ταϊλανδέζικος: Θα το διακρίνεται από τη χαρακτηριστική μυρωδιά που θυμίζει γλυκόριζα. Το άρωμα οφείλεται στην ουσία ανηθόλη.

  • Lemon Basil: Ο βασιλικός λεμόνι, όπως λέει και το όνομα του, έχει μυρωδιά λεμονιού και εντελώς διαφορετική γεύση με τις υπόλοιπες ποικιλίες. Το άρωμα οφείλεται στην ουσία κιτράλη.

Ποικιλίες στην Ελλάδα

  • Η λεγόμενη μπάλα: Έχει στρόγγυλη όψη και πολύ μικρά αρωματικά φύλλα.

  • Ο αγιορείτικος βασιλικός: Μεγάλα πράσινα φύλλα, με μεγάλο ύψος, όταν τον φυτεύουμε στην γη. Κάτω από κάποιες συγκεκριμένες συνθήκες (όχι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα, απάνεμα σημεία, προστασία από παγετό) επιβιώνει χρόνια και μπορούμε να το θεωρήσουμε πολυετή φυτό.

  • Ο πέστο: Ποικιλία που προέρχεται από την Ιταλία, έχει μεγάλα φύλλα έντονου πράσινου χρώματος, ο πέστο είναι η πρώτη ύλη για την ομώνυμη σάλτσα που χρησιμοποιούμε στην μακαρονάδα.



Πολλάπλασιασμός

Πολλαπλασιάζεται με σπόρο από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο, ενώ για καλλιέργειες στο μπαλκόνι μας μπορούμε να βάλουμε ένα κλαδάκι μέσα σε ένα ποτήρι νερό και όταν ριζώσει να το φυτεύουμε στο χώμα.




Συνθήκες ανάπτυξης

O βασιλικός ευδοκιμεί σε μέρος ημισκιερό, προφυλαγμένο από ανέμους. Χρειάζεται φως, αλλά όχι πολύωρη έκθεση στον ήλιο. Η απευθείας έκθεση του στον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες ίσως προκαλέσουν εγκαύματα στα φύλλα του. Τις παγωμένες μέρες του χειμώνα, ο βασιλικός χρειάζεται προστασία. Θέλει υγρασία, αλλά όχι μεγάλες ποσότητες νερού, πρέπει να το ποτίζουμε προσεκτικά και όχι πάνω στο φύλλωμα του.


Ανθοφορία

Η ανθοφορία του είναι Ιούνιο – Σεπτέμβριο.


Κλάδεμα

Κορφολόγουμε το βασιλικό, κόβοντας λίγα φύλλα από τις κορφές των βλαστών του, για να διατηρήσουμε το συμπαγές σχήμα του.


Η συγκομιδή γίνεται με δύο τρόπους:

  • Με αποκοπή των φυτών σε ύψος 10cm από το έδαφος. Στην περίπτωση αυτή γίνονται 3-4 συλλογές τον χρόνο και η παραγωγή χρησιμοποιείται για αποξήρανση και παραγωγή ξηρής δρόγης.

  • Με τη συλλογή μόνο των ανθοφόρων κορυφών, όταν ευρίσκονται σε πλήρη άνθιση. Στην περίπτωση αυτή, γίνονται 6-7 συλλογές και η παραγωγή χρησιμοποιείται για απόσταξη και παραγωγή αιθέριων ελαίων.




Ο βασιλικός στην ζωή μας



Τα λουλούδια του χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του ιλίγγου, του βήχα, της στηθάγχης και του κοκίτη.
Ενώ το υπόλοιπο φυτό χρησιμοποιείται για:
νευρικές ημικρανίες
μπορούμε να το δίνουμε σε παιδία που δυσκολεύονται να κοιμηθούν
οι γυναίκες που θηλάζουν μπορούν να φτιάχνουν αφέψημα από βασιλικό (30 γρ. ξερό βασιλικό σε 1 λίτρο ζεστό νερό το σουρώνουμε και πίνουμε 2-3 φορές την ημέρα, πάντα όμως μετά από έγκριση του γιατρού μας) για να κατεβάζουν γάλα με γαργάρες μπορούμε να καταπολεμήσουμε τις άφθες
είναι σπασμολυτικό του στομάχου και αντισηπτικό του έντερου
σε γαστρίτιδα, δυσκοιλιότητα, τυμπανισμό, δυσπεψία και εντερικές διαταραχές.

Αν κάποιος έχει πόνους στα αυτιά θα πρέπει να βράσει βασιλικό, μετά να κάτσει πάνω στον ατμό (2-3 φόρες είναι αρκετές) και τέλος, να ξαπλώσει και να σκεπαστεί ζεστά. (Κ. Μπαζαίος 1000 βότανα-2000 θεραπείες). Ως βοηθητικό φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην επιληψία, σε παράλυση και στα αρθριτικά.


Στην κουζίνα

Στην μαγειρική το βρίσκουμε ως αρωματικό ταιριάζει με τομάτα, κοτόπουλο, αυγά και ρύζι, σε σάλτσες για ζυμαρικά, ψάρια και λαχανικά, ιδανική θεωρείται η χρήση του σε ασιατικά πιάτα.

Πάντα πρέπει να το χρησιμοποιούμε με προσοχή.