ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΕΝΤΡΟ ;

02 Αυγούστου, 2018
Για να ξεχωρίσουμε τα δέντρα σε Φυλλοβόλα και Αειθαλή θα πρέπει να δούμε αν γνωρίζουμε καλά τα δέντρα ; Τι όμως είναι το δέντρο ; Είναι κάθε φυτό που οι ρίζες και οι βλαστοί του έχουν γίνει ξύλο και που ο κορμός του ξεχωρίζει από τα άλλα μέρη του φυτού.



Το ύψος των δέντρων είναι διαφορετικό αρχίζοντας από τα 2 μέτρα (αν το φυτό που έχει ύψος κάτω από δύο μέτρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν δέντρο αλλά σαν μεγάλος θάμνος). Η περίμετρος του κορμού μπορεί να αρχίζει από μερικά εκατοστά και να φτάνει μέχρι μερικά μέτρα.
Όπως όλα τα φυτά γύρω μας, έτσι και τα δέντρα αποτελούνται από τρία βασικά μέρη: 
  • τις ρίζες 
  • τον κορμό  
  • τη στεφάνη



Οι ρίζες έχουν διπλό σκοπό :
να εξασφαλίσουν στο δέντρο τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη διατροφή του απορροφώντας τα από το έδαφος και από το νερό και για να στηρίξουν μηχανικά το δέντρο. Για το λόγω αυτό όσο πιο μεγάλο ύψος έχει ένα δέντρο και όσο πιο μεγάλη ηλικία έχει, τόσο πιο μακριές και χοντρές είναι οι ρίζες του. Ανάλογα με το είδος του δέντρου οι ρίζες φτάνουν σε μήκος που μπορεί να είναι μέχρι και τρεις ή τέσσερις φορές το ύψος του. Αυτό σημαίνει ότι, όταν ένα δέντρο έχει ύψος 10 μέτρα, οι ρίζες του μπορούν να φτάσουν μέχρι και 40 μέτρα μήκος, ενώ σε μερικές περιπτώσεις μπορούν και να ξεπεράσουν τα 40 μέτρα.

Οι ρίζες των δέντρων είναι σχεδόν πάντα πιο πολλές και πιο γερές προς την πλευρά που υπάρχουν οι επικρατέστεροι, αλλά και οι δυνατότεροι άνεμοι! Ο κορμός αρχίζει πάνω από την επιφάνεια του εδάφους και από το σημείο εκείνο που ενώνονται οι ρίζες.
Στα δέντρα ο κορμός είναι κατά κανόνα ίσιος. Το ύψος και το πάχος του κορμού είναι ανάλογα με το είδος και με την ηλικία του δέντρου. Τα πιο ψηλά δέντρα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω στη γη είναι οι Σεκόγιες και οι Ευκάλυπτοι, που μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τα 150 μέτρα ύψος.
Στην Αμερική, όπου βρίσκονται και τα μοναδικά είδη Σεκόγιας που εξακολουθούν να υπάρχουν στη γη, υπάρχουν δέντρα που έχουν διάμετρο κορμού πάνω από 22 μέτρα. Ο κορμός των δέντρων μεγαλώνει ισόπαχα και κατά διαστήματα. Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσεται συγχρόνως, σε όλη τη διάμετρό του κι ότι η ανάπτυξη γίνεται μια ορισμένη εποχή (και συνήθως την εποχή της άνοιξης). Η εποχιακή κυκλική ανάπτυξη του κορμού έχει σαν αποτέλεσμα να ξεχωρίζουν μεταξύ τους οι διάφοροι κύκλοι.Με βάση τον αριθμό των κύκλων είναι δυνατό να μετρήσουμε την ηλικία των δέντρων με προσέγγιση, μέχρι δύο χρόνια!

Με βάση τους ετήσιους κύκλους έχει καθοριστεί πόσο ζουν τα διάφορα δέντρα. Τα πιο πολλά χρόνια ζει η Δράκαινα, στην οποία έχουν μετρηθεί μέχρι 6.000 κύκλοι, που σημαίνει 6.000 χρόνια ζωής. Ακολουθούν τα γνωστά δέντρα της Σαβάνας με την τυπική κόμη, τα Μπαομπάμπ με 5.000 χρόνια, η Σεκόγια με 4.000 χρόνια κλπ. Η Ελιά που όλη θα την έχουμε δει, λέγεται ότι ζει μερικές εκατοντάδες χρόνια, χωρίς αυτό να μπορεί να πιστοποιηθεί, γιατί ο κορμός της, ύστερα από μια ορισμένη ηλικία, σαπίζει έτσι που είναι αδύνατο να μετρηθούν οι κύκλοι.
Πάντως μέχρι τώρα έχουν εξακριβωθεί ελιές που ζουν πάνω από 300 χρόνια! Λίγα συνήθως χρόνια ζουν τα οπωροφόρα δέντρα, όπως η Λεμονιά, η Πορτοκαλιά κ.α.
Μετά όμως από τον κορμό ακολουθούν τα κλαδιά, που αποτελούν την κόμη ή την κορώνα, όπως αλλιώς λέγεται. Η κόμη έχει διάμετρο ανάλογη με την ηλικία του δέντρου και ανάλογα με το είδος. Σε μερικά δέντρα, όπως είναι π.χ. το κυπαρίσσι, το έλατο κλπ. η κόμη μόλις φτάνει να έχει διάμετρο 2-3 μέτρα, ανεξάρτητα από την ηλικία που έχουν τα δέντρα.



Αντίθετα, υπάρχουν δέντρα, όπως είναι οι Σκόγιες και τα Μπαομπάμπ, που έχουν διάμετρο μερικές δεκάδες μέτρα. Στην Ευρώπη μόνο η Καστανιά και η Δρυς παρουσιάζουν μεγάλη κόμη, που μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει σε διάμετρο τα 20-25 μέτρα.

Τα δέντρα, ανάλογα με το ύψος τους, τα χωρίζουμε σε τέσσερις κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα δέντρα που το ύψος τους ξεπερνά τα 20 μέτρα. Στην Ελλάδα τέτοια δέντρα είναι το έλατο, το άγριο πεύκο, το φράξο, η φτελιά, ο πλάτανος, η φλαμουριά, η λεύκη, η καρυδιά, η οξιά και πολλά άλλα.



Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα δένδρα εκείνα που φτάνουν από 8 μέχρι 20 μέτρα και που από τα γνωστά δέντρα ανήκουν το ήμερο έλατο, το πεύκο, το κυπαρίσσι, η ελιά, το πουρνάρι, η δάφνη, η ιτιά, το σφεντάμι και πολλά άλλα.
Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα δέντρα που έχουν ύψος από 2 μέχρι 8 μέτρα. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το σύνολο των γνωστών οπωροφόρων δέντρων που είναι γνωστά και στη χώρα μας, όπως η πορτοκαλιά, η μανταρινιά, η λεμονιά, η μηλιά, η αχλαδιά και πολλά άλλα.
Τέλος στην τέταρτη κατηγορία ανήκουν όσα έχουν ύψος κάτω από δύο μέτρα και λέγονται θάμνοι ή δενδρύλλια. Από βλαστική άποψη τα δέντρα διακρίνονται σε φυλλοβόλα ή αειθαλή Τα φυτά που ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο, όπως το πλατάνι, λέγονται φυλλοβόλα. Τα φυτά που έχουν το φύλλωμά τους όλο το χρόνο, όπως το πεύκο, λέγονται αειθαλή. Πολλά δέντρα μαζί αποτελούν το δάσος.



Κάποτε η γη ήταν καλυμμένη από απέραντα δάση με είδη δέντρων που έχουν πια εξαφανιστεί πριν από χιλιάδες. Σήμερα η επιφάνεια που καλύπτεται με δάση συνεχώς μειώνεται. Ο άνθρωπος έχει επιδοθεί σε μια άνευ προηγουμένου καταστροφή των δασών. Και όμως τα δάση αποτελούν την πηγή της ζωής. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτά εφοδιάζουν τη γη με οξυγόνο.
Αν πάψουν να υπάρχουν το δάση, θα πάψει να υπάρχει και το οξυγόνο, και θα πάψει να υπάρχει και ζωή πάνω στη γη. Εκτός όμως από το ότι δίνουν στον άνθρωπο το οξυγόνο, του εξασφαλίζουν και άλλα πολύτιμα προϊόντα, όπως είναι η ξυλεία, το ρετσίνι, αφήνοντας στην άκρη τους καρπούς των οπωροφόρων δέντρων.



Πρέπει ο άνθρωπος λοιπόν να σταματήσει την καταστροφή των δασών που τελικά θα σημάνει και τη δική του καταστροφή και την καταστροφή της ζωής πάνω στη γη.