ΒΟΤΑΝΑ - ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ

Σταυρούλα Παυλοπούλου 04 Δεκεμβρίου, 2017 Κήπος
Τα βότανα από την αρχαιότητα τα χρησιμοποιούσαν για διαφόρους σκοπούς κυρίως όμως για φαρμακευτικούς και μαγειρικούς. Ο Ιπποκράτης είναι ένας από τους πρώτους που δίδαξε ότι μέσα από την φύση μπορεί να βρει κανείς τα απαραίτητα θεραπευτικά μέσα. Σήμερα τα αρωματικά φυτά έχουν ξανακερδίσει την θέση τους σε κάθε κήπο, όχι μόνο για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες αλλά και για καλλωπιστικούς σκοπούς.




Η ποικιλία των βοτάνων που υπάρχουν στην ελληνική χλωρίδα είναι εκπληκτική. Θεωρώ ότι είναι λάθος να μην τα συλλέγουμε και να μην τα χρησιμοποιούμε στην διάρκεια του χρόνου από την στιγμή που η φύση, μας προσφέρει ένα ανεκτίμητο δώρο.
Τι όμως εννοούμε όταν αναφερόμαστε για Αποξηραμένα Φυτά; Ένα μέρος του φυτού έχει κοπεί, ουσιαστικά έχει πάψει να τρέφεται από τις ρίζες, αλλά μπορεί να ασκεί τις βασικές του λειτουργίες για αρκετό διάστημα, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος (νερό, κατάλληλες θερμοκρασίες, υγρασία). Αυτό σημαίνει ότι χάνει την φρεσκάδα και το αρχικό του σχήμα με αποτέλεσμα να μικραίνει και η διάρκεια της ζωής του. Επομένως για να διατηρήσουμε ένα φυτό αλλά και μέρος αυτού πέραν της εποχής του το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να το αποξηράνουμε.
Η έννοια αποξηραμένο δεν περιλαμβάνει μόνο το άνθος του φυτού αλλά και τα φύλλα καθώς και τους καρπούς του. Κάθε μέρος του φυτού το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία μιας σύνθεσης.



Για να αποξηράνουμε τα φυτά, θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε το είδος τους και ανάλογα να δούμε ποιο είναι το κατάλληλο στάδιο της συγκομιδής τους και ποια η κατάλληλη μέθοδο αποξήρανσης. Απαραίτητες είναι και οι συνθήκες κοπής. Ανεξάρτητα από το στάδιο της συγκομιδής, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κατά την κοπή θα πρέπει, τα φυτά που συλλέγουμε να είναι απαλλαγμένα από υγρασία καθώς και από μυκητολογικές προβολές και άλλες αιτίες. Απώτερος στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το χρώμα, το σχήμα αλλά και την ύφη του φυτού μας κατά την αποξήρανση. Για να το πετύχουμε όμως αυτό θα πρέπει να εφαρμόσουμε και την κατάλληλη μέθοδο αποξήρανσης.

Διαδικασία συγκομιδής

Η συγκομιδή γίνεται με ένα κοφτερό εργαλείο. Θα πρέπει να κόψετε μόνο τους πιο φρέσκους βλαστούς που έχουν πολλά φύλλα. Η διαδικασία εκτελείτε τις πρώτες πρωινές ώρες μιας ξηρής ημέρας, όταν τα φυτά είναι γεμάτα με υγρασία αλλά έχει εξατμιστεί η πρωινή δροσιά από την επιφάνεια των φύλλων. Είναι καλό να μην συλλέγετε φύλλα ή βλαστούς που έχουν σαπίσει, τραυματιστεί ή προσβληθεί από ασθένειες. Κρατήστε την συγκομιδή σας σε γυάλινα βάζα κλεισμένα αεροστεγώς.
Παραδοσιακά η μέθοδος αποθήκευσης των βοτάνων ήταν με την αποξήρανση στον αέρα. Η συγκεκριμένη μέθοδος έχει σαν στόχο να αποβάλει από το φυτό την υγρασία του, σε όσο το δυνατόν ταχύτερο χρόνο καθώς και να σταματήσει τις συνθήκες λειτουργίας του.
Πως όμως το εφαρμόζουμε; Απλά δένουμε σε μικρά ματσάκια τα αρωματικά φυτά και τα κρεμάμε ανάποδα. Τα αφήνουμε να διατηρηθούν σε σκοτεινό και καλά αεριζόμενο χώρο. Ο χρόνος αποξήρανσης ποικίλει από λίγες μέρες μέχρι λίγες εβδομάδες, ανάλογα με το πάχος των βλαστών. Η συγκεκριμένη μέθοδος λόγω του μικρού χρόνου που απαιτείται δίνει θαυμάσια αποτελέσματα. Τα φύλλα θα πρέπει να τα μαζεύουμε στα μέσα του καλοκαιριού λίγο προτού ανθίσουν, όπου είναι η εποχή της μέγιστης περιεκτικότητας τους σε αιθέρια έλαιά. Για τα περισσότερα φυτά, είναι πιο εύκολο να κόβετε ολόκληρος ο βλαστός, επειδή είναι πιο εύκολο να το χειριστεί κανείς χωρίς να πάθουν ζημιά τα φύλλα. Αφαιρέστε όσα βρίσκονται χαμηλότερα στο βλαστό και σκουπίστε τα με απορροφητικό χαρτί. Συγκεντρώστε τα σε δεσμίδες ανάλογα με το πάχος τους, και δέστε τα με ένα λάστιχο. Το λάστιχό λειτουργεί καλύτερα από έναν σπάγκο ή μια κλώστη για τον λόγο ότι με την αποξήρανση μικραίνουν και δεν θα μπορεί να τα κρατήσει.
Αν μερικά από τα φύλλα, θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε στην μαγειρική σας, απλά θρυμματίστε τα και φυλάξτε τα σε ένα γυάλινο βάζο με αεροστεγές καπάκι.
Τα άνθη θα πρέπει να τα μαζεύεται τις μεσημεριανές ώρες μιας ξηρής μέρας λίγο πριν από την ακμή τους. Για να μην διαλυθεί το άνθος καλό θα είναι να το κόβεται μαζί με το μίσχο. Ελέγξετε τα άνθη να είναι καλά και μαζέψτε τα όλα μαζί σε ένα ανοιχτό δοχείο. Τα μεγάλα άνθη μπορεί να τα κρεμάσετε σε μάτσα όπως ακριβώς τα φύλλα και να τα αποξεράνετε. Τα μικρά άνθη τα απλώνετε πάνω σε μουσελίνα τεντωμένη σε ξύλινο ή μεταλλικό ράφι. Αν αποξηραθούν σωστά θα κρατήσουν και ένα πολύ μεγάλο μέρος από το χρώμα τους.
Τα πέταλα ή και ολόκληρο το άνθος μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την στιγμή που θα είναι εντελώς στεγνά. Μπορείτε επίσης να εφαρμόσετε και άλλες μεθόδους, όπως να αποξηράνετε τα βότανα στο φούρνο ή στο φούρνο μικροκυμάτων. Απλά τυλιχτέ χαλαρά το κομμένο φυτικό τμήμα που θα αποξηράνετε σε ένα χαρτί και βάλτε το στο φούρνο για 1 λεπτό σε υψηλή θερμοκρασία. Πάντα να το συνοδεύεται με ένα ποτήρι νερό στο φούρνο μικροκυμάτων για τον λόγο ότι τα φυτά δεν περιέχουν πολύ υγρασία και ο φούρνος μπορεί να χαλάσει.




Πρόσφατα έγινε δημοφιλής και η ψύξη ως τρόπος αποθήκευσης, με στόχο, την μακρόχρονη χρήση τους όταν αυτά είναι εκτός εποχής. Η μέθοδος αυτή είναι κατάλληλη σε μαλακά φυτά, όπως ο βασιλικός! Απλά μαζέψτε νεαρούς και τρυφερούς βλαστούς, ξεπλύνετε τους με άφθονο νερό και μετά κόψτε τα φύλλα σε μικρά κομμάτια και παγώστε τα σε νερό μέσα στις παγοθήκες και τοποθετήστε τα κατευθείαν στην κατάψυξη. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να συντηρηθούν ο μαϊντανός, το σχοινόπρασο, ο βασιλικός και αλλά. Από την στιγμή που τα αρωματικά θα παγώσουν, μεταφέρεται τα παγάκια σε σακουλάκια για να ξαναχρησιμοποιήσετε τις παγοθήκες.
Τα περισσότερα εδώδιμα αρωματικά φυτά συντηρούνται στο ψυγείο. Μπορείτε να τα τοποθετήσετε σε πλαστικά σακουλάκια ή δοχεία με καπάκι. Ο βασιλικός αποτελεί εξαιρέσει μιας και τα φύλλα του μαυρίζουν πολύ γρήγορα. Καλό θα είναι να τον αποθηκεύεται σε μια νωπή πετσέτα ή να έχετε ορισμένα κλαδάκια μέσα σε ένα βάζο με νερό.


Σχετικά άρθρα   

ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ