ΝΤΟΜΑΤΑ
Η τομάτα (Solanum lycopersicum της οικογένειας των Σολανωδών- Solanaceae) είναι από τα πλέον δημοφιλή και θρεπτικά λαχανικά. Η τομάτα προέρχεται από το Περού, ενώ στην Ευρώπη την έφερε ο Κολόμβος τον 16ο αιώνα ως καλλωπιστικό φυτό, αφού υπήρχε η άποψη ότι ήταν φυτό δηλητηριώδες για δύο λόγους:
Στα φύλλα της υπήρχε η σολανίνη (την οποία συναντάμε τόσο στα φύλλα της πατάτας όσο και του καπνού), η οποία είναι τοξική και για τον άνθρωπο και για τα ζώα και ο δεύτερος λόγος είναι ότι έμοιαζε πολύ με το φυτό «Άτροπος» (Atropus belladonna), το οποίο ήταν δηλητηριώδες.
Είναι φυτό μονοετές με τριχωτό βλαστό και φύλλα, το οποίο φτάνει στο 1-1,5 μέτρο. Η τομάτα έχει φύλλα μήκους 15-25 εκ., αποτελούμενα από 7-11 φυλλάρια, ενώ τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα, μοναχικά ή κατά αραιούς βότρεις. Το φυτό χρειάζεται ηλιόλουστα μέρη, ώστε να μπορέσουν να ωριμάσουν οι καρποί, αρκεί να μην καίει ο ήλιος τα φύλλα του. Οι θερμοκρασίες που χρειάζεται είναι κάτω από 30οC και πάνω από 10οC. Δεν θέλει υπερβολικά αζωτούχα λίπανση, γιατί ευνοούνται τα φύλλα σε βάρος της καρποφορίας.
Η τομάτα θέλει τακτικό σκάλισμα, όχι πολύ νερό όταν βρίσκεται στο στάδιο της σποράς, ενώ αργότερα θέλει άφθονο νερό και τακτικά ποτίσματα μέχρι να αναπτυχθούν οι καρποί και εφόσον έχει πολύ ζέστη. Σπέρνουμε γύρω στις αρχές Μαρτίου 4-5 σπόρους ανά δοχείο, ενώ μετά από μια βδομάδα και σε θερμοκρασία 18οC αφήνουμε ένα φυτό ανά δοχείο, ενώ μεταφυτεύουμε όταν τα φυτά αποκτήσουν 4-5 φύλλα.
Από τα φυτά χρησιμοποιούμε μόνο τους καρπούς, οι οποίοι έχουν πλούσια θρεπτική αξία. Είναι πλούσια σε προβιταμίνη Α, Κάλιο, Μαγνήσιο, αλλά και ιχνοστοιχεία. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία της ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν από τον καρκίνο, ρυθμίζουν το σάκχαρο, ενώ μειώνουν την χοληστερόλη και βοηθούν τα οστά.
Η τομάτα χρησιμοποιείται ως σάλτσα, ωμή στις σαλάτες είτε μαγειρεμένη με παρά πολλούς τρόπους. Τις τελευταίες δεκαετίες καλλιεργείται και σε θερμοκήπια όλες τις εποχές του χρόνου, οπότε δεν λείπει πότε από την κουζίνα μας, αν και η γεύση που δίνουν οι τομάτες στις υπαίθριες καλλιέργειες δεν την βρίσκουμε στις θερμοκηπιακές.
Στα φύλλα της υπήρχε η σολανίνη (την οποία συναντάμε τόσο στα φύλλα της πατάτας όσο και του καπνού), η οποία είναι τοξική και για τον άνθρωπο και για τα ζώα και ο δεύτερος λόγος είναι ότι έμοιαζε πολύ με το φυτό «Άτροπος» (Atropus belladonna), το οποίο ήταν δηλητηριώδες.
Είναι φυτό μονοετές με τριχωτό βλαστό και φύλλα, το οποίο φτάνει στο 1-1,5 μέτρο. Η τομάτα έχει φύλλα μήκους 15-25 εκ., αποτελούμενα από 7-11 φυλλάρια, ενώ τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα, μοναχικά ή κατά αραιούς βότρεις. Το φυτό χρειάζεται ηλιόλουστα μέρη, ώστε να μπορέσουν να ωριμάσουν οι καρποί, αρκεί να μην καίει ο ήλιος τα φύλλα του. Οι θερμοκρασίες που χρειάζεται είναι κάτω από 30οC και πάνω από 10οC. Δεν θέλει υπερβολικά αζωτούχα λίπανση, γιατί ευνοούνται τα φύλλα σε βάρος της καρποφορίας.
Η τομάτα θέλει τακτικό σκάλισμα, όχι πολύ νερό όταν βρίσκεται στο στάδιο της σποράς, ενώ αργότερα θέλει άφθονο νερό και τακτικά ποτίσματα μέχρι να αναπτυχθούν οι καρποί και εφόσον έχει πολύ ζέστη. Σπέρνουμε γύρω στις αρχές Μαρτίου 4-5 σπόρους ανά δοχείο, ενώ μετά από μια βδομάδα και σε θερμοκρασία 18οC αφήνουμε ένα φυτό ανά δοχείο, ενώ μεταφυτεύουμε όταν τα φυτά αποκτήσουν 4-5 φύλλα.
Από τα φυτά χρησιμοποιούμε μόνο τους καρπούς, οι οποίοι έχουν πλούσια θρεπτική αξία. Είναι πλούσια σε προβιταμίνη Α, Κάλιο, Μαγνήσιο, αλλά και ιχνοστοιχεία. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία της ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν από τον καρκίνο, ρυθμίζουν το σάκχαρο, ενώ μειώνουν την χοληστερόλη και βοηθούν τα οστά.
Η τομάτα χρησιμοποιείται ως σάλτσα, ωμή στις σαλάτες είτε μαγειρεμένη με παρά πολλούς τρόπους. Τις τελευταίες δεκαετίες καλλιεργείται και σε θερμοκήπια όλες τις εποχές του χρόνου, οπότε δεν λείπει πότε από την κουζίνα μας, αν και η γεύση που δίνουν οι τομάτες στις υπαίθριες καλλιέργειες δεν την βρίσκουμε στις θερμοκηπιακές.